اردهین به چه معناست؟
در لغت نامه دهخدا در باره اردهین این گونه آمده است:
اردهین : [ اَ دَ ] (اِخ ) اردهن : بعد از آن سلطان جلال الدین فرمود تا عظام رفات او [ سلطان محمدخوارزمشاه ] را با قلعه ٔ اردهین آوردند. (جهانگشای جوینی ج 2 ص 117). رجوع به اردهن شود.
اگر به کتاب تاریخ جهانگشای جوینی که نویسنده آن عطاملک جوینی است و آن را در روزگاران حمله ویران کننده مغولان به ایران نوشته است مطلب فوق آورده شده است .
همچنین در لغت نامه دهخدا در مقابل واژه اردهن آمده است:
اردهن : [ اَ دَ ] (اِخ ) قلعه ای است حصین از اعمال ری از ناحیه ٔ دنباوند و طبرستان ، بین آن و ری سه روزه راه است . (معجم البلدان ) (مرآت البلدان ). بستانی در دائرةالمعارف گوید: اردهن از قلعه های باطنیان و اسماعیلیان است که ابوالفتوح خواهرزاده ٔ حسن بن الصباح آن را بتصرف درآورد و آن از استوارترین قلاع زمین است و از این رو تاج الدین بسطامی حکایت کرده : آنگاه که خوارزمشاه از مقابله ٔ چنگیزخان فرار کرد و به عراق شد مرا احضار کرد و ده صندوق پر از جواهر و لاَّلی که خراج زمین با آن معادل نبود بمن سپرد و بفرمود تا آنرا بقلعه ٔ اردهن که قلعه ای حصین بود برم . سپس تاتار آن قلعه بگشودند و بعضی گفته اند که اگر در اردهن یک تن بود، تصرف قلعه بقهر امکان نداشت ، مگر آنگاه که به آذوقه محتاج میشد. (ضمیمه ٔ معجم البلدان ). رجوع به تاریخ مغول ص 38، 41، 130، 131 و رجوع به اردهین شود.
ولی من شخصا نمی توانم بگویم که اردهین مورد نظر دهخدا یا کتب تاریخی به همین روستای اردهین اطلاق شده باشد ولی احتمال آن وجوددارد.
همان طور که در بالا آمده است و همچنین آن طور که از خود کلمه "اردهین "می آید ,اردهین یک واژه جدید نیست بلکه واژه ای باستانی هست و قدمتی به اندازه روستای اردهین دارد و اسمی پر مسمی محسوب می شود.
اما اردهین به چه معناست؟
در فرهنگ لغت باستان "ارد " به معنی سرسبز و پرنعمت ,جای پربرکت و جاویدان آمده است ,اما در مورد "هین " یکی از معانی آن سیلاب هست و با توجه به شناختی که از اردهین دارم نظرم بر این است که اردهین به معنای سیلاب های پرنعمت یا محل آب ها و چشمه های پربرکت و یا محل سرسبز و حاصلخیز باید باشد .
